Pesmu Ehad Mi Jodea (אחד מי יודע), iliti Onaj (Jedan) koji Zna, svrstavamo u tzv. kumulativne pesme (pesme koje se iz strofe u strofu usložnjavaju), a koja se, između ostalih, peva na praznik Pesah (פסח) i koju možemo naći u ”Hagadi” (הגדה של פסח), odakle čitamo dela na ovaj dan i koja je osnova za držanje sedera (סדר) – baziranog simbolima koji imaju za cilj da nas usmere naše prisećanje na izlazak Jevreja iz drevnog Egipta i na sve što ih je na tom putu oslobođenja snalazilo. S čim su morali hrabro da se suoče, suprotstave. Ipak, u ovoj pesmi ta celokupna priča je ublažena i predstavljena u formi koja može biti ispričana deci, u melodičnosti jedne više nego pitke pesme, a koja ipak nosi važne poruke i pouke koje deca, u vidu važnih životnih lekcija, trebaju da usvoje u procesu svog odrastanja.
Sâm način recitovanja pesme varira od porodice do porodice, tradicije, te samim tim da li se čita na hebrejskom jeziku (ivrit, עברית), ili nekom drugom karakterističnom za podneblje života određene zajednice.
Zato je:
• na jidišu (יידיש) poznata kao – Ver ken zogn ver ken redn (ווער קענ זאגן ווער קענ רעדן)
• verziju na ladinu (לאדינו) znamo pod nazivom – Ken supjese i entjendjese
• dok na buharskom, dijalektu persijskog jezika – Jakumin ki medonad
• ili nekom od mnogih drugih svetskih jezika, a koji broj dovoljan broj jevrejskih duša koji se njime služe
U više izvora nalazimo, te i potvrđujemo, da ova pesma potiče iz aškenaskih Hagada šesnaestog veka i pretpostavlja se da je nastala na području današnje Nemačke u periodu XV stoleća. Vrlo je verovatno da je bazirana na svojevrsnoj germanskoj folk pesmi “Guter freund ich frage dich” – Prijatelju dragi, pitam te, iako je vid pevanja kakav potom nalazimo kod Jevrejskih porodica u njihovoj verziji pesme, generalno različit. Izmenjen je na način da sada poručuje, ali i demonstrira, kako bilo šta može i treba biti podređeno Bogu, što će se najbolje videti posle u samoj sadržini pesme, ali i njenom načinu pevanja.
Ipak, zarad lakšeg razumevanja sadržine pre punog teksta pesme evo i sažetka svih strofa, u formi da:
• prvo ide tekst na jidišu
• zatim sledi hebrejsko čitanje
• te na posletku imamo i sprski prevod svake od strofa
.
אײנער איז גאט און גאט איז אײנער און װײטע קײנער jidiš:Ejner iz Got un Got iz ejner un vojte kejner
אחד אלוהינו שבשמיים ובארץ hebrejski:Ehad Elohejnu še’ba’šamajim u’va’arec
JEDAN je Bog naš, na nebesima i zemlji
צװײ זענען די לוחות Cvaj zenen di luhes
שני לוחות הברית Šnej luhot ha’brit
DVE Tablice saveza
דרײ זענען די אבות Draj zenen di Oves
שלושה אבות Šloša avot
TRIpraoca
.
פיר זענען די אימהות Fir zenen di imes
ארבע אימהות Arba imot
ČETIRImajke
פינף זענען די חמושים Finf zenen di Hamušim
חמישה חומשי תורה Hamiša humše Tora
PETknjiga Tore
.
זעקסט זענען די משניות Zekst zenen di Mišnajes
ששה סדרי משנה Šiša sidre Mišna
ŠESTMišne delova
זיבן זענען די װאכנטעג Zibn zenen di vohnteg
שבעה ימי שבתא Šiva jeme Šabata
SEDAMdana u nedelji
.
אכט טעג איז דער ברית Aht teg iz der bris
שמונה ימי מילה Šmone jeme mila
OSMI je dan obrezivanja
נײן חודשים טראגט מען Najn hodšim trogt men
תשעה ירחי לדה Tiša jarhe leda
DEVET meseci trudnoće
.
צען זענען די געבאט Cen zegen di gebot
עשרה דבריא Esra dibarja
DESETBožijih zapovesti
עלף זענען די שטערן Elf zenen di šterf
אחד עשר כוכביא Ehad asar kohvaja
JEDANAESTzvezda
.
צװעלף זענען די שבוטים Cvelf zenen di švotim
שנים עשר שבטיא Šnajim asar šivtaja
DVANAESTplemena Izraela
דרײצן איז מען בר מצווה Drajcen iz men bar micva
שלשה עשר מדיא Šloša asar midaja
TRINAESTBožijih atributa
.
Ko zna ko je Jedan?
Jedan? Ja znam:
Jedan je naš Bog
na nebesima i na zemlji.
אחד מי יודע אחד אני יודע אחד אלהינו שבשמים ובארץ
Ehad mi jodea?
Ehad? Ani jodea:
Ehad Elohejenu
šebašamajim u’va’arec.
.
Ko zna šta su dva?
Dva? Ja znam:
Dve su ploče Saveza,
Jedan – je naš Bog
na nebu i na zemlji.
שנים מי יודע שנים אני יודע שני לחות הברית אחד אלהינו שבשמים ובארץ
Šnajim mi jodea?
Šnajim? Ani jodea:
Šnej luhot ha’berit,
Ehad Elohejenu
šebašamajim u’va’arec.
.
Ko zna šta su tri?
Tri? Ja znam.
Tri su naša praoca.
Dve su ploče Saveza,
Jedan – je naš Bog
na nebu i na zemlji.
שלשה מי יודע שלשה אני יודע שלשה אבות שני לחות הברית אחד אלהינו שבשמים ובארץ
Šloša mi jodea?
Šloša? Ani jodea.
Šloša avot,
šnej luhot ha’berit,
Ehad Elohejenu
šebašamajim u’va’arec.
.
Ko zna šta su četiri?
Četiri? Ja znam:
Četiri majke Izraela,
Tri su naša praoca,
Dve su ploče Saveza,
Jedan – je naš Bog
na nebu i na zemlji.
ארבע מי יודע
ארבע אני יודע
ארבע אמהות
שלשה אבות
שני לחות הברית
אחד אלהינו שבשמים ובארץ
Arba mi jodea?
Arba? Ani jodea:
Arba imaot,
Šloša avot,
Šnej luhot ha’berit,
Ehad Elohejenu
šebašamajim u’va’arec.
.
Ko zna šta je pet?
Pet? Ja znam:
Pet je Knjiga Mojsijevih,
Četiri majke Izraela,
Tri su naša praoca,
Dve su ploče Saveza,
Jedan – je naš Bog
na nebu i na zemlji.
חמשה מי יודע חמשה אני יודע חמשה חומשי תורה ארבע אמהות שלשה אבות שני לחות הברית אחד אלהינו שבשמים ובארץ
Hamiša mi jodea?
Hamiša? Ani jodea:
Hamiša humše Tora,
Arba imaot,
Šloša avot,
Šene luhot ha’berit,
Ehad Elohejenu
šebašamajim u’va’arec.
.
Ko zna šta je šest?
Šest? Ja znam:
Šest je Mišne delova,
Pet je Knjiga Mojsijevih,
Četiri majke Izraela,
Tri su naša praoca,
Dve su ploče Saveza,
Jedan – je naš Bog
na nebu i na zemlji.
ששה מי יודע ששה אני יודע ששה סדרי משנה חמשה חומשי תורה ארבע אמהות שלשה אבות שני לחות הברית אחד אלהינו שבשמים ובארץ
Šiša mi jodea?
Šiša? Ani jodea:
Šiša sidre Mišna,
Hamiša humše Tora,
Arba imaot,
Šloša avot,
Šnej luhot haberit,
Ehad Elohejnu
šebašamajim u’va’arec.
.
Ko zna šta je sedam?
Sedam? Ja znam:
Sedam dana u sedmici,
Šest je Mišne delova,
Pet je Knjiga Mojsijevih,
Četiri majke Izraela,
Tri su naša praoca,
Dve su ploče Saveza,
Jedan – je naš Bog
na nebu i na zemlji.
שבעה מי יודע שבעה אני יודע שבעה ימי שבתא ששה סדרי משנה חמשה חומשי תורה ארבע אמהות שלשה אבות שני לחות הברית אחד אלהינו שבשמים ובארץ
Šiva mi jodea?
Šiva? Ani jodea:
Šiva jeme Šabata,
Šiša sidre Mišna,
Hamiša humše Tora,
Arba imaot,
Šloša avot,
Šnej luhot ha’berit,
Ehad Elohejnu
šebašamajim u’va’arec.
.
Ko zna šta je osam?
Osam? – Ja znam:
Osmog dana obrezivanje,
Sedam dana u sedmici,
Šest je Mišne delova,
Pet je Knjiga Mojsijevih,
Četiri majke Izraela,
Tri su naša praoca,
Dve su ploče Saveza,
Jedan – je naš Bog
na nebu i na zemlji.
שמונה מי יודע שמונה אני יודע שמונה ימי מילה שבעה ימי שבתא ששה סדרי משנה חמשה חומשי תורה ארבע אמהות שלשה אבות שני לחות הברית אחד אלהינו שבשמים ובארץ
Šmona mi jodea?
Šmona? Ani jodea:
Šmona jeme mila,
Šiva jeme Šabata,
Šiša sidre Mišna,
Hamiša humše Tora,
Arba imaot,
Šloša avot,
Šnej luhot ha’berit,
Ehad Elohejnu
šebašamajim u’va’arec.
.
Ko zna šta je devet?
Devet? Ja znam:
Devet meseci trudnoće,
Osmog dana obrezivanje,
Sedam dana u sedmici,
Šest je Mišne delova,
Pet je Knjiga Mojsijevih,
Četiri majke Izraela,
Tri su naša praoca,
Dve su ploče Saveza,
Jedan – je naš Bog
na nebu i na zemlji.
תשעה מי יודע תשעה אני יודע תשעה ירחי לדה שמונה ימי מילה שבעה ימי שבתא ששה סדרי משנה חמשה חומשי תורה ארבע אמהות שלשה אבות שני לחות הברית אחד אלהינו שבשמים ובארץ
Tiša mi jodea?
Tiša? Ani jodea:
Tiša jarhe leda,
Šmona jeme mila,
Šiva jeme Šabata,
Šiša sidre Mišna,
Hamiša humše Tora,
Arba imaot,
Šloša avot,
Šnej luhot ha’berit,
Ehad Elohejnu
šebašamayim uvaarec.
.
Ko zna šta je deset?
Deset? Ja znam:
Deset Božjih zapovesti,
Devet mjeseci trudnoće,
Osmog dana obrezivanje,
Sedam dana u sedmici,
Šest je Mišne delova,
Pet je Knjiga Mojsijevih,
Četiri majke Izraela,
Tri su naša praoca,
Dve su ploče Saveza,
Jedan – je naš Bog
na nebu i na zemlji.
עשרה מי יודע עשרה אני יודע עשרה דבריא תשעה ירחי לדה שמונה ימי מילה שבעה ימי שבתא ששה סדרי משנה חמשה חומשי תורה ארבע אמהות שלשה אבות שני לחות הברית אחד אלהינו שבשמים ובארץ
Asara mi jodea?
Asara? Ani jodea:
Asara dibarja,
Tiša jarhe leda,
Šmona jeme mila,
Šiva jeme Šabata,
Šiša sidre Mišna,
Hamiša humše Tora,
Arba imaot,
Šloša avot,
Šnej luhot ha’berit,
Ehad Elohejnu
šebašamajim u’va’arec.
.
Ko zna šta je jedanaest?
Jedanaest? Ja znam:
Jedanaest zvezda,
Deset Božjih zapovesti,
Devet meseci trudnoće,
Osmog dana obrezivanje,
Sedam dana u sedmici,
Šest je Mišne delova,
Pet je Knjiga Mojsijevih,
Četiri majke Izraela,
Tri su naša praoca,
Dve su ploče Saveza,
Jedan – je naš Bog
na nebu i na zemlji.
אחד עשר מי יודע
אחד עשר אני יודע
אחד עשר כוכביא
עשרה דבריא
תשעה ירחי לדה
שמונה ימי מילה
שבעה ימי שבתא
ששה סדרי משנה
חמשה חומשי תורה
ארבע אמהות
שלשה אבות
שני לחות הברית
אחד אלהינו
שבשמים ובארץ
Ahad asar mi jodea?
Ahad asar? Ani jodea:
Ahad asar kohvaja,
Asara dibarja,
Tiša jarhe leda,
Šmona jeme mila,
Šiva jeme Šabata,
Šiša sidre Mišna,
Hamiša humše Tora,
Arba imaot,
Šloša avot,
Šene luhot ha’berit,
Ehad Elohejnu
šebašamajim u’va’arec.
.
Ko zna šta je dvanaest?
Dvanaest? Ja znam:
Dvanaest plemena Izraela.
Jedanaest zvezda.
Deset Božjih zapovesti.
Devet meseci trudnoće.
Osmog dana obrezivanje.
Sedam dana u sedmici.
Šest je Mišne delova.
Pet je Knjiga Mojsijevih.
Četiri majke Izraela.
Tri su naša praoca.
Dve su ploče Saveza.
Jedan – je naš Bog
na nebu i na zemlji.
שנים עשר מי יודע
שנים עשר אני יודע
שנים עשר שבטיא
אחד עשר כוכביא
עשרה דבריא
תשעה ירחי לדה
שמונה ימי מילה
שבעה ימי שבתא
ששה סדרי משנה
חמשה חומשי תורה
ארבע אמהות
שלשה אבות
שני לחות הברית
אחד אלהינו
שבשמים ובארץ
Šnem asar mi jodea?
Šnem asar? Ani jodea:
Šnem asar šivtaja.
Ahad asar kohvaja.
Asara dibarja.
Tiša jarhe leda.
Šmona jeme mila.
Šiva jeme Šabata.
Šiša sidre Mišna.
Hamiša humše Tora.
Arba imaot.
Šeloša avot.
Šnej luhot ha’berit.
Ehad Elohejnu
šebašamajim u’va’arec.
.
Ko zna šta je trinaest?
Trinaest? Ja znam:
Trinaest Božjih atributa,
Dvanaest plemena Izraela,
Jedanaest zvijezda na nebu,
Deset Božjih zapovesti,
Devet meseci trudnoće,
Osmog dana obrezivanje,
Sedam dana u sedmici,
Šest je Mišne delova,
Pet je Knjiga Mojsijevih,
Četiri majke Izraela,
Tri su naša praoca,
Dve su ploče Saveza,
Jedan – je naš Bog
na nebu i na zemlji.
שלשה עשר מי יודע
שלשה עשר אני יודע
שלשה עשר מדיא
שנים עשר שבטיא
אחד עשר כוכביא
עשרה דבריא
תשעה ירחי לדה
שמונה ימי מילה
שבעה ימי שבתא
ששה סדרי משנה
חמשה חומשי תורה
ארבע אמהות
שלשה אבות
שני לחות הברית
אחד אלהינו
שבשמים ובארץ