/ Kada, deco, jednom odrastete, shvatićete koliko suza leži u ovim slovima /
.
Ojfn pripetšik, ili u prevodu s jidiša – ”Na ognjištu”, delo je Marka M. Varšavskog (מארק ווארשאווסקי) pesnika i kompozitora iz bivše Ruske Imperije koji je svoja literalna dela stvarao na jidišu (יידיש), aškenaskom judeo-germanskom, jeziku pre revitalizacije hebrejskog jezika. Obzirom da je po obrazovanju bio pravnik, tek po nagovoru prijatelja počeo je više da se posvećuje svom pesničkom nadahnuću, ali koje nikada nije s dovoljnom ozbiljnošću prihvatio. Čak je svoja muzička dela retko i zapisivao, te se više oslanjao na to da ih upamti, ali su se ona svojom popularnošću kod naroda brzo raširila jevrejskim zajednicama istočne Evrope, te su postale opšte prihvaćene kao deo jevrejske folklorne baštine.
Pesma ”Ojfn Pripetšik” govori o rabinu koji je podučava svoje učenike hebrejskom alefbetu i jeziku i već krajem XIX veka ovo delo postaje jedno od poznatijih među Jevrejima centralne i istočne Evrope i kao takvo dobija centralno mesto u kolektivnom sećanju Evrope pre vremena grozomornog Holokausta, ali koje obiluje osećajem tuge usled rastućeg antisemitizma širom tadašnje Evrope čiji se vrhunac desio tokom Drugog svetskog rata. Ali i pored ove činjenice, Ojfn Pripetšik ostaje i danas često slušana i izvođena širom sveta podsećajući na mnoge teške momente tokom dugog vremenskog razdoblja postojanja Jevrejskog naroda.
Reči pesme nagoveštavaju tradicionalnu poslovicu na jidišu koja kaže da je čitava istorija Jevreja ispisivana suzama.
Taj setni ton posebno je izražen u četvrtom stihu, koji kaže:
Kada, deco, jednom odrastete, shvatićete koliko suza leži u ovim slovima.
Koliko samo plača…
לערנט קינדער האט
נישט מורא יעדער
אנהייב איז שווער
גליקלעך איז דער ייד
לערנט תורה וואס
דארפן מיר נאך מער
געדענקט זשע
קינדערלעך געדענקט
זשע טייערע וואס איר
לערנט דא זאגט זשע
נאך א מאל און טאקע
נאך א מאל קמץ אלף
אויפן פריפעטשיק
ברענט א פייערל און
אין שטוב איז הייס
און דער רבי לערנט
קליינע קינדערלעך
דעם אלף בית
לערנט קינדער מיט גרויס חשק
אזוי זאג איך אייך אן ווער ס’וועט
גיכער פון אייך קענען עברי
דער באקומט א פאן
ווען איר וועט קינדער עלטער ווערן
וועט איר אליין פארשטיין וויפל
אין די אותיות ליגן טרערן
און וויפל געוויין
Transliteracija s jidiša:
Ojfn pripetšik brent a fajerl, un in štub is hejs. Un der rebe lernt klejne kinderleh, dem alef-bejs.
Gedenkt’ze kinderleh, gedenkt’ze tajere, vos ir lernt do. Zogt’ze nohamol un take nohamol, komets alef-o.
Lernt kinderleh hot nit mojre. Jeder onhejb iz šver. Glikleh iz der jid vos lernt tojre, vos darfn mir noh mer?
Az ir vet, kinderleh elter vern vet ir alejn farštejn, vifil in di ojsjes lign trern, un vifil gevejn.
Lernt kinderleh mit grojs kejšik, azoj zog ih ajh on. Ver s’vet beser vun ajh kenen ivri, der bakumt a fon.
A fire burns on the hearth, and it is warm in the little house
and the rabbi is teaching little children, the alphabet.
.
Remember, children, remember, dear ones, what you learn here,
repeat and repeat yet again, komets alef-o.
.
Learn, children, don’t be afraid, every beginning is hard,
lucky is the Jew who studies Torah, what more do we need?
.
When, children, you will grow older, you will understand,
how many tears lie in these letters, and how much crying.
.
Learn, children, with enthusiasm, as I instruct you,
the one who learns Hebrew better, will receive a flag.
.
